Olej silnikowy to jeden z podstawowych płynów eksploatacyjnych w samochodzie. Od jego jakości, a także od terminów jego wymiany zależy sprawność i żywotność silnika.
Zadaniem oleju silnikowego jest zapewnienie odpowiedniego smarowania w jednostce napędowej, gdyż wiele jej poszczególnych elementów składowych pracuje z dużą prędkością oraz są poddawane sporym obciążeniom. Bez oleju silnik zatarłby się już po kilku minutach od uruchomienia. Ponadto olej silnikowy odprowadza ciepło, rozprasza zanieczyszczenia oraz chroni wnętrze jednostki przed korozją.
Jednak żeby olej silnikowy spełniał swoje zadanie musi być regularnie wymieniany. Częstotliwość wymiany oleju ustala producent samochodu. Obecnie współczesne auta wymagają wymiany najczęściej co 30 tys. km. Starsze, np. te z początku XXI wieku, co 15-20 tys. km. Auta z lat 90. XX wieku i wcześniejsze wymagają wymiany zwykle co 10 tys. km przebiegu.
Szczegółowe okresy wymiany oleju podają producenci samochodów w instrukcji obsługi pojazdu. Na przykład Peugeot zaleca wymianę oleju w modelu 308 co 32 tys. km. Podobne instrukcje zaleca Kia w przypadku modelu Cee’d – co 30 tys. km. Ale Ford w modelu Focus instruuje, że wymianę oleju należy przeprowadzać każdorazowo co 20 tysięcy kilometrów.
Wydłużanie okresu pomiędzy wymiana oleju to po części efekt oczekiwania użytkowników i konkurencji na rynku motoryzacyjnym. Właściciele aut chcą, aby ich pojazd jak najdłużej nie musiał zajeżdżać do serwisu na przegląd. Obecnie samochody, szczególnie wykorzystywane jako narzędzia pracy, pokonują rocznie nawet po 100 tys. km. Gdyby w takich pojazdach była konieczność wymiany oleju co 10 tys. km, to auto musiałoby zajeżdżać do serwisu praktycznie co miesiąc. Dlatego producenci aut oraz producenci olejów niejako zostali zmuszeni do ulepszania swoich produktów.
We współczesnych samochodach coraz częściej komputer pokładowy podaje informację, ile kilometrów przebiegu pozostało do wymiany oleju silnikowego. Ten okres jest obliczany w oparciu o kilka czynników odpowiedzialnych za jakościowe zużycie oleju.
O regularnej wymianie oleju silnikowego powinni pamiętać także posiadacze aut wyposażonych w turbosprężarkę. Jeśli mamy turbo, nie dość, że powinniśmy pamiętać o stosowaniu markowych olejów syntetycznych, to jeszcze warto jest skracać okresy między kolejnymi wymianami.
I jeszcze jedna bardzo ważna uwaga – podczas wymiany oleju należy również wymienić filtr oleju. Jego zadaniem jest zbieranie nieczystości, takich jak: drobinki metali, pozostałości po niespalonym paliwie czy też produkty utleniania. Zapchany filtr może skutkować tym, że olej nie będzie oczyszczany, tylko wtłaczany pod dużym ciśnieniem do silnika, co może doprowadzić do uszkodzenia jednostki napędowej.